Παπακωνσταντίνου Δημήτρης- Γεωπόνος Σύμβουλος » Περιβαλλοντική ηθική και ζώα

Παπακωνσταντίνου Δημήτρης- Γεωπόνος Σύμβουλος » Περιβαλλοντική ηθική και ζώα Ζώα και Περιβαλλοντική Ηθική ΕισαγωγικάΗ Ζωή βιώνεται ως μια γενική ιδιότητα που διέπει όλα τα όντα . H Ζωή ως μορφή ενέργειας διάχυτη σε ισορροπία στον πλανήτη ,σε όλους τους οργανισμούς , σε όλα τα όντα , σε κάθε προσπάθεια για ζωή δίπλα μας και αξίζει τον σεβασμό μας να υπάρχει . Η Φύση δεν γνωρίζει τη λέξη θάνατος : Απλά ζητάει τα υλικά της πίσω (Χαριτάκης Γ. Στο βιβλίο : «Πειράματα σε Ζώα: OXI Ευχαριστώ ») Βίος είναι το αποτύπωμά μας , το ίχνος της ζωής στο πέρασμά μας από τον πλανήτη .Το αποτύπωμα αυτό , εμείς οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ λέμε ότι θα είναι οικοκεντρικό όπως περιγράφεται στη παγκόσμια Χάρτα των Παγκόσμιων Πράσινων ,στο Ευρωπαϊκό Πράσινο κόμμα και εξειδικεύεται στην Ελλάδα από τους Οικολόγους Πράσινους . Περιβαλλοντική ηθική και ΖώαΔεν υπάρχει ενας κώδικας ηθικής που να διέπει την σχέση του ανθρώπου με τα άλλα όντα του πλανήτη .
Κατά τον LEOPOLD θεωρητικά η εξέλιξη συνδέεται με επάλληλους κύκλους .
Α΄Κύκλος μεταξύ των ανθρώπων του ίδιου γένους (Μωσαικός Νόμος )
Β΄Κύκλος Ανάμεσα σ ανθρώπους και την κοινωνία (Ανθρώπινα δικαιώματα και Δημοκρατικά καθεστώτα )
Γ ΄Κύκλος .Να περάσουμε σε ένα τρίτο στάδιο ηθικής συνείδησης που θα περιλαμβάνει τις σχέσεις μας με όλα τα όντα του πλανήτη μας .
Έχουμε ηθικές υποχρεώσεις προς τα άλλα όντα ; ΝΑΙΤο ΝΑΙ προέρχεται γιατί τ΄ αλλα όντα έχουν εγγενή αξία και όχι εργαλειακή για τον άνθρωπο .Τι σημαίνει αυτό ; Ας δούμε ένα παράδειγμα :
Μ αρέσει το ποδόσφαιρο .1) Μ΄αρέσει γιατί έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ,να με ζητωκραυγάζουν όταν σουτάρω στην εστία . Γιατί μ΄ αρέσει να κάνω τρίπλες στο γήπεδο . ¨όλα αυτά τα χαρακτηριστικά του ποδοσφαίρου που πηγάζουν σαν ιδιότητες έχουν εγγενή αξία για μένα .2) Μ΄ αρέσει από την άλλη γιατί με κάνει και κρατιέμαι σε φυσική κατάσταση ,εδώ το χρησιμοποιώ σαν εργαλείο για την σωματική μου υγεία και έχει ετσι εργαλειακή αξία .
Αν βγάλω τώρα την λέξη ποδόσφαιρο και στη θέση της βάλω μια άλλη λέξη Την ΦΥΣΗ και κάνω τα ίδια ερωτήματα τι ‘έχω ;1) Μου αρέσει η Φύση γιατί μου ρυθμίζει την ποιότητα του νερού που πίνω την τροφή που παίρνω ,τότε αν θέλω να διασώσω την Φύση για τους ανωτέρω λόγους της αποδίδω εργαλειακή αξία . Θεωρώ τους φυσικούς πόρους ανεξάντλητους και τοποθετούμαι πάνω από τα οικοσυστήματα2) Αν εγω σέβομαι κάθε προσπάθεια για ζωή δίπλα μου και αγωνίζομαι να διασωθούν οι αυτόχθονες φυλές ζώων ή είδη της χλωρίδας που κινδυνεύουν με εξαφάνιση χωρίς να περιμένω κάτι για ανταπόδοση τότε αποδίδω στη Φύση εγγενή αξία .
1) Όλο αυτό το σύστημα που βλεπει την Φύση σαν κελάρι που παίρνει κανείς ότι και όσο θέλει της αποδίδει εργαλειακή αξία (ανθρωποκεντρισμός)
2) Όλοι εμείς οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ μέλη οικολογικών οργανώσεων που της αποδίδουμε εγγενή αξία (οικοκεντρισμός ) λέμε ότι έχει δικαίωμα να υπάρχει η καφέ αρκούδα (Ursus arctus ) στον βιότοπο της ,ο λύκος , η ορνθοπανίδα , η φώκια η χελώνα καρέτα καρέτα κ.ά. Που εδράζονται αυτές οι ηθικές μας υποχρεώσεις ; Ti ιδιότητες πρέπει να έχει ένα όν για να του οφείλουμε κάτι ;Αν ψάξουμε όλα τα κριτήρια μέχρι σήμερα όλα ήταν ανθρωποκεντρικά και οδηγηθήκαμε ότι δεν υφίστανται ηθικές υποχρεώσεις προς τα άλλα όντα !!!Τα ανθρωποκεντρικά αυτά κριτήρια αυτά ποια ήταν ; Η ψυχή το συναίσθημα , η αίσθηση ύπαρξης συμφερόντων ,η αυτοσυνείδηση . όλα αυτά χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία για να καταδείξουν ότι επειδή δεν κατέχονται από τα ζώα δεν οφείλουμε και ηθικές υποχρεώσεις .Το ότι δεν υπάρχει η ορθολογικότητα στα ζώα ,σημαίνει ότι δεν υφίσταται καμία υποχρέωση για ηθική συμπεριφορά .
1ο Παράδειγμα που δείχνει ότι υφίσταται το κριτήριο της ορθολογικότητας και στα ζώα :Ένας μικρός αστακός είναι καλός μεζές για τα οχταπόδια . Βάλανε μέσα σε μια γυάλα που ήταν κλεισμένη με μια τάπα ένα αστακό και την βυθίσανε σε μια δεξαμενή νερού όπου ζούσε ένα οχταπόδι . Μόλις είδε τον αστακό στην γυάλα την αγκάλιασε με τα πλοκάμια του για να τον φάει ,αλλά «έφαγε » τα μούτρα του ! Αμέσως τραβήχτηκε σε μια γωνία για λίγα λεπτά σαν να φαίνεται ότι συσκέπτεται με τον εαυτό του . πράγματι σε λίγο ξαναπλήσίασε την γυάλα με τον αστακό με τα 2-3 πλοκάμια αγκάλιασε την γυάλα και με τα αλλα 2-3 πλοκάμια έβγαλε την τάπα φελλού για να πιάσει τον αστακό ….τον οποίο και έφαγε !!!
2ο Παράδειγμα. Στην Αυστραλία διαπιστώθηκε από παραθεριστές σε πλάζ ότι δελφίνια ειδοποιούσανε ανθρώπους για την εμφάνιση καρχαρία .
3ο Υπάρχουν άνθρωποι που δεν κατέχουν το κριτήριο της ορθολογικότητας ή όλα τα πιο πάνω κριτήρια ! τι σημαίνει όμως αυτό .κανένας δεν διανοείται να πει ότι δεν είναι άνθρωποι και ότι δεν οφείλουμε μια ηθική συμπεριφορά απέναντί τους .
Διαφωτισμός : Μια ρωγμή στη σκέψη του Διαφωτισμού . Λέει ο ΚΑΝΤ ότι ηθικές σχέσεις μπορούν να υπάρξουν μόνον σε αυτόβουλα όντα . Δεν είναι έτσι όμως . Το ότι κατέχουμε το κριτήριο της ορθολογικότητας δεν δικαιούμαστε να συμπεριφερόμαστε σε μη ορθολογικά όντα όπως θέλουμε .Ποιος το είπε ότι επειδή μπορείς να κάνεις ορθολογικές σκέψεις μπορείς να κάνεις και πειράματα στα ζώα και να συμπεριφέρεσαι όπως θέλεις . !!!
Δεκαετία ΄70 P. Singer . Ανασύρει από τον Μπένθαμ αυτό που έλεγε ότι : Θα ρθει μια μέρα που τα δικαιώματα των όντων δεν θα κρίνονται από αν έχουν τρίχωμα ή ουρά ,αλλά αν μπορούν να αισθάνονται λύπη και πόνο . Έρχεται ο Singer και λέει: Το κριτήριο της ορθολογικότητας δεν είναι ορθό .Για σκεφτείτε πόσο λάθος είναι το κριτήριο της ορθολογικότητας για τα ΑμΕΑ , για τις ευπαθείς ομάδες ,για τις ευάλωτες πνευματικά και κοινωνικά ομάδες για τα βρέφη .Μπορούμε να κάνουμε πειραματόζωα όλες αυτές τις ομάδες !!! Σαφώς ΟΧΙ .Η οικολογική σκέψη τουSinger ήταν βόμβα στο οικοδόμημα μετα τον Β παγκόσμιο πόλεμο .Ηταν πολυ οδυνηρή αυτή η διαπίστωση αυτή η συνειδητοποίηση .Δεν μπορείς να αντιδράσεις με διαύγεια όταν έρχεσαι σε επαφή με τέτοιους συλλογισμούς.Singer.: :¨ότι είναι φυσικό δεν είναι και σωστό .Αυτό είναι φυσιοκρατικό λάθος λέει . είναι χίμαιρα . Για παράδειγμα κάθε γυναίκα μπορεί να κάνει ένα παιδί κάθε χρόνο .Είναι και σωστό αυτό όμως !!! ΟΧΙ από πολλές απόψεις . Ο ρατσισμός είναι κομμάτι της φύσης μεταξύ των ειδών είναι και σωστός όμως !!!.Σαφώς ΟΧΙ .
Δεκαετία ’80 . Ρέγκαν . Απαντά στον Singer που υποστήριζε τον Ωφεμιλισμό ,που υποστήριζε ότι νομιμοποιείται η σφαγή των ζώων όταν ο πόνος είναι μεγαλύτερος από τον ανθρώπινο πόνο . Ο Ρέγκαν είπε .ΟΧΙ ! Λάθος . Όλα τα όντα έχουν εγγενή αξία .είναι λάθος να θανατώνουμε όντα με εγγενή αξία .
Δεκαετία ΄90 : Ναι στα δικαιώματα όλων . Μαύρων , έγχρωμων ,γυναικών , gay , … Σήμερα ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ λέμε ΝΑΙ και στα Δικαιώματα των ζώων .
Εισήγηση Του Γεωργόπουλου Αλέκου, Καθηγητή ΑΠΘ , Μέλους των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ στην εκδήλωση με θέμα «Τα ζώα ως τροφή : Περιβάλλον –υγεία -ηθική » που διοργάνωσε η Θεματική Ομάδα για τα Δικαιώματα των ζώων των Ο.Π στην αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου (Αμαλίας 8 ,Αθήνα ,3-03-2010)Ελεύθερα κατέγραψε ο Δημ Παπακωνσταντίνου Μέλος της ΘΟ ΔΖ . και ΘΟ Γεωργίας